Praca dyplomowa dla zdecydowanej większości studentów jest pierwszym poważnym przedsięwzięciem pisarskim i intelektualnym. Nic więc dziwnego, że perspektywa napisania kilkudziesięciostronicowej rozprawy, w założeniu mającej imitować tekst naukowy, wydaje się dla wielu osób przytłaczająca.
Czy podołam? Czy zdążę na czas? Czy będę w stanie zapoznać się z całą literaturą przedmiotu? To tylko niektóre spośród wielu pytań, jakie zadają sobie seminarzyści. Po przystąpieniu do pisania okazuje się zazwyczaj, że nie taki diabeł straszny, jak go malują. Istotnie, inteligentny, oczytany i zaangażowany w swoją pracę student poradzi sobie z oczekującym go wyzwaniem jeśli nie bez problemu, to w każdym razie bez paraliżujących trudności, które jakże często są zmorą osób niewprawionych w pisaniu, mających liczne braki lekturowe. O czym należy pamiętać przed rozpoczęciem pisania pracy dyplomowej?
Wybierz odpowiedni temat
Co to znaczy: odpowiedni? Przede wszystkim taki, który swoim zakresem będzie obejmował możliwą do opracowania w przeciągu kilku bądź kilkunastu miesięcy ilość zjawisk. Nie może być więc zbyt ogólny. Nawet doświadczeni naukowcy stronią zazwyczaj od tematów szerokich, zanadto pojemnych. Dlaczego? Im szerszego spektrum zjawisk temat dotyczy, tym dłuższa powinna być załączona do pracy bibliografia, co w praktyce oznacza konieczność zaznajomienia się z ogromną liczbą publikacji, które posłużą piszącemu za literaturę przedmiotu. Poza tym zamiar opisania szerokiego kręgu zagadnień, jakkolwiek bezsprzecznie ambitny, wiąże się ze znacznymi trudnościami, które przekraczają skromne możliwości studenta.
Zaplanuj całość
Zanim postawisz w edytorze tekstu pierwszą literę, zastanów się nad kompozycją całej pracy. Tytuł niech będzie twoją nicią przewodnią. Nie musisz punkt po punkcie rozpisywać każdego projektowanego rozdziału, gdyż jest więcej niż prawdopodobne, że i tak wstępny zamysł w konfrontacji z oporną materią słowa pisanego i późniejszymi lekturami ulegnie mniejszym bądź większym modyfikacjom. Ważne jednak, abyś miał głowie koncepcję całości, pewien ogólny zarys. Skonsultuj go z promotorem, zapytaj, czy nie dostrzega w nim jakichś luk tudzież merytorycznych uchybień. Jeśli projekt zyska jego akceptację, wówczas dopiero rozpocznij pracę nad tekstem.
Pracuj regularnie
Ogromne znaczenie przy pisaniu pracy dyplomowej ma systematyczność. Nie należy sobie bezustannie folgować i odkładać pisania na potem, gdyż w końcu okaże się, że ostateczny termin złożenia pracy w dziekanacie upływa za trzy miesiące, a ty tkwisz dopiero na etapie początkowego rekonesansu. Wprawdzie niejeden student zaczyna myśleć o czekającym go wyzwaniu dopiero na kilka tygodni przed obroną, ale z całą pewnością nie jest to dobra metoda na napisanie porządnej, spełniającej elementarne wymogi akademickie pracy dyplomowej. Nie należy ulegać złudzeniu, że do pisania potrzebny jest pewien szczególny stan, zwany weną. Wena przyjdzie albo nie, natomiast moment, w którym trzeba będzie oddać tekst w ręce promotora, przyjdzie na pewno. Dlatego mimo ewentualnych oporów przed otworzeniem edytora tekstu należy go jednak otworzyć, odizolować się od bodźców rozpraszających uwagę (zwłaszcza od muzyki) i krok za krokiem realizować wyznaczony uprzednio plan.
Dbaj o styl
Nie namawiam cię bynajmniej do artystostwa. Zasadniczą funkcją tekstu naukowego jest funkcja poznawcza, co znaczy, że o jego wartości decyduje w głównej mierze nie zdobnictwo stylistyczne, lecz zawartość merytoryczna. Ale nawet najbardziej ważka treść nie zainteresuje wyrobionego czytelnika, jeśli podana zostanie w sposób urągający prawidłom dobrego stylu. Dlatego zaprzyjaźnij się ze słownikami i nie zapisuj automatycznie wszystkiego, co tylko nawinie ci się pod klawiaturę. Nie buduj rozwlekłych zdań, wyrażaj swoje myśli jasnym, klarownym językiem. W tekstach początkujących autorów daje się często zauważyć pewien znamienny błąd, polegający na tym, że sięgają oni po słowa, których znaczenie wprawdzie znają, ale które nie pasują do kontekstu, gryzą się ze sformułowaniami sąsiednimi, robią wrażenie ciała obcego w tkance zdaniowej. Jest to, zdaje się, przypadłość nieunikniona, której każdy adept pióra z upływem czasu, w miarę doskonalenia swojego warsztatu pisarskiego się pozbywa.
Dbałość o styl wiąże się jednak nie tylko z przestrzeganiem pewnych norm czy korzystaniem ze wskazówek udzielanych przez różnego autoramentu autorytety. Wiąże się przede wszystkim z... czytaniem książek. Czytaj jak najwięcej, sięgaj nie tylko po beletrystykę, ale przede wszystkim — przynajmniej na czas pisania pracy — po teksty dyskursywne. Uważne czytanie jest najlepszym sposobem na wykształcenie w sobie umiejętności nie tylko poprawnego, ale również pięknego wysławiania się.
Czy pisanie pracy dyplomowej musi być nudne?
Na koniec wskazówka najważniejsza: potraktuj pisanie pracy dyplomowej jako fascynującą przygodę, która być może już nigdy ci się w życiu nie przytrafi. To, co napiszesz, nie musi być „suche”, pozbawione życia. Niech to będzie dzieło nie tylko twojego intelektu, ale również serca. Kto wie, może nawet ujrzysz je kiedyś w postaci książkowej, na jednej z księgarnianych półek?
Polecane
Galeria zdjęć
