Każdy uczeń szkoły podstawowej i średniej ma prawo decydowania o tym, na który z wymienionych w tytule przedmiotów będzie uczęszczać. Od roku szkolnego 2016/2017 oba przedmioty są równoważne z punktu widzenia końcowych wyników semestralnych.
Religia utraciła w szkołach dawną hegemonię. Uczniowie wyznający światopogląd inny od religijnego nie muszą wbrew swoim (bądź rodziców) przekonaniom uczestniczyć w zajęciach prowadzonych przez katechetów, pozostawia się im wolną rękę. Mają cztery możliwości: chodzić na religię, na etykę, na oba przedmioty bądź na żaden z nich. Jeśli kusi cię ta ostatnia opcja, pamiętaj jednak, że oceny końcowe z tych zajęć są wliczane do średniej ocen, więc nieuczęszczanie ani na religię, ani na etykę może się wiązać z niższymi wynikami semestralnymi. Aby zadeklarować chęć uczestniczenia w tych zajęciach, należy złożyć dyrekcji szkoły pisemne oświadczenie. Niedopełnienie tego obowiązku równoznaczne jest z rezygnacją z uczestnictwa w obu przedmiotach.
Teoria a rzeczywistość
Mimo regulacji prawnych zapewniających osobom o odmiennej od chrześcijańskiej orientacji światopoglądowej możliwość zastąpienia religii etyką w polskich szkołach wciąż zauważa się tendencję do stygmatyzowania uczniów nieuczęszczających na lekcje religii. W czym ta stygmatyzacja się przejawia? Np. w takim rozplanowywaniu zajęć, aby uczęszczanie na etykę wiązało się z koniecznością zostawania w szkole dłużej albo dojeżdżaniem do innej placówki. Ponadto dyrekcje szkół dezinformują uczniów i ich rodziców w sprawie procedur określających uczestnictwo w obu przedmiotach. Żądają na przykład pisemnego oświadczenia, w którym wyrażona zostanie odmowa odnośnie do uczęszczania na lekcje religii. Tymczasem pisemne oświadczenie może dotyczyć jedynie chęci uczestnictwa w danym przedmiocie. Niektóre szkoły w ogóle nie organizują zajęć z etyki, mimo że zgłasza się na nie wiele osób. Warto wiedzieć, że z inicjatywy minister edukacji Joanny Kluzik-Rostkowskiej wiosną 2014 roku weszło w życie rozporządzenie, na mocy którego wystarczy w szkole jedna chętna osoba, aby lekcje etyki się odbywały.
O czym są lekcje etyki?
Lekcje etyki starają się pomóc uczniom odpowiedzieć na pytania, które z pozoru są proste, ale po uważniejszym namyśle okazują się nader problematyczne: co to znaczy być dobrym? jak należy zachować się w określonej sytuacji? czy lord Jim postąpił właściwie? czy wszystkich ludzi powinien obowiązywać jeden kodeks moralny? czy są normy uniwersalne, znajdujące zastosowanie w wielu różnych kulturach? Charakter zajęć zależy przede wszystkim od prowadzącego. Mogą to być zajęcia nastawione bardziej na zaznajamianie uczniów z poglądami etycznymi poszczególnych filozofów, którzy w dziejach ludzkiej myśli o człowieku wywalczyli sobie poczesne miejsce, bądź też skoncentrowane na dyskusji, na aktywnym zaangażowaniu uczestników, którzy pod auspicjami nauczyciela starają się własnymi siłami dojść do określonych wniosków. Wydaje się, że optymalnym rozwiązaniem byłoby wyważenie odpowiednich proporcji między oboma tymi trybami. Dlatego jeśli lekcje etyki w twojej szkole nie satysfakcjonują cię, podziel się swoimi zastrzeżeniami ze współuczestnikami zajęć i z samym prowadzącym.
Mimo korzystnych zmian wprowadzanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w systemie kształcenia wciąż jeszcze uczniowie deklarujący chęć uczęszczania na etykę muszą borykać się z różnymi utrudnieniami natury organizacyjnej, nie mówiąc już o bardziej wyrazistych przejawach stygmatyzacji. Rodzice takich uczniów wszczynają z dyrekcjami szkół spory, solidaryzują się ze sobą i nie dają za wygraną w walce o godziwe warunki nauczania etyki. Wszystko to zmierza w dobrym kierunku i pozostaje mieć nadzieję, że zaowocuje trwałymi i wymiernymi efektami.
Polecane
Galeria zdjęć
